Ένα απόγευμα βρέθηκα σε μια παιδική χαρά. Ήταν ηλιόλουστη μέρα και υπήρχαν πολλά παιδιά, ηλικίας δημοτικού με τις μαμάδες τους, οι οποίες κάθονταν όλες μαζί στα παγκάκια, κάπνιζαν και συζήταγαν για τις ζωές τους. Τα παιδιά παίζανε όλα μαζί, τρέχανε και φωνάζανε. Τίποτα το αξιοπερίεργο, τίποτα που να σου τραβήξει τη προσοχή. Ώσπου είδα στην άκρη της παιδικής χαράς ένα μαύρο παιδάκι, στην ηλικία των άλλων, να παίζει μόνο του, δίπλα στην όπως κατάλαβα γιαγιά του. Τα μάτια του πηγαινοέρχονταν στα άλλα αγόρια που έπαιζαν. Με κοίταξε και του χαμογέλασα. Αυτό αναθάρεψε και άρχισε να κοπανάει τη τραμπάλα στο χώμα, ίσως για να με κάνει να γελάσω. Η γιαγιά του, που δεν μίλαγε Ελληνικά άρχισε να του φωνάζει. Αυτό συμμορφώθηκε αμέσως. Οι φωνές της γιαγιάς στη ξένη γλώσσα, όπως ήταν λογικό κέντρισε το ενδιαφέρον και τη προσοχή των παιδιών. Πήγαν τρέχοντας στη γιαγιά του παιδιού και άρχισαν να την κοροϊδεύουν, να παριστάνουν τις μαϊμούδες, να παίρνουν τα παιχνίδια του μικρού. Ενστικτωδώς κοίταξα προς την κλίκα των μαμάδων, οι οποίες είχαν πλήρη συναίσθηση του τι γίνεται, αλλά καμία δεν ήταν πρόθυμη να παρέμβει. Η εικόνα αυτή είναι άρρωστη.
Όταν ήμουν μικρή, στο σχολείο η δασκάλα μας είχε πει την συγκεκριμένη ιστορία: "Ο θεός έφτιαξε τη ζύμη και άρχισε να πλάθει τους ανθρώπους. Αφού τους έδωσε σχήμα, τους έβαλε στο φούρνο. Οι άνθρωποι που δεν ψήθηκαν αρκετά βγήκαν κίτρινοι. Αυτοί είναι οι Κινέζοι. Οι άνθρωποι που ψήθηκαν στη σωστή θερμοκρασία και στο σωστό χρόνο είναι οι άσπροι, όπως εμείς. Αλλά μερικούς ο Θεός ξέχασε να τους βγάλει έγκαιρα και κάηκαν. Αυτοί είναι οι μαύροι."
Κάθε μορφή κοινωνικού αποκλεισμού γεννιέται πρωτίστως στο σπίτι και έπειτα το αυγό εκκολάπτεται στη κλειστή κοινωνία του σχολείου. Ο λόγος; Η διαφορετικότητα και η πεισματική άρνηση αποδοχή της. Το διαφορετικό δεν το καταλαβαίνουμε και μας απωθεί. Η κοινωνία μάς θέλει όλους ντυμένους με το ίδιο στυλ, παρόμοια συμπεριφορά, καταναλωτές ίδιων προϊόντων. Κάθε απόκλιση, έστω και ελάχιστη από την κοινωνικά αποδεχτή εικόνα και συμπεριφορά, καταδικάζεται και συντρίβεται. Παγκοσμίως υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες παιδιά που δέχονται ψυχολογικό και σωματικό εκφοβισμό λόγω κάποιας διαφορετικότητας από το συνηθισμένο.
Ποια μπορεί να είναι η λύση; Μα φυσικά η σωστή ενημέρωση και πρωτίστως η ανθρωπιστική παιδεία. Σε μια τόσο σάπια κοινωνία (αρνητική πρωτιά σε ξυλοδαρμό γυναικών, βασανισμό ζώων και bullying στην Ευρώπη), πρέπει επιτέλους να προνοήσουν οι φορείς και να υπάρχει σχετική ενημέρωση στα σχολεία. Οι δάσκαλοι και οι καθηγητές πρέπει να είναι ενημερωμένοι και να αντιμετωπίζουν τέτοια φαινόμενα κατευθείαν, πριν προλάβουν να γιγαντωθούν. Οι γονείς να μην ενθαρρύνουν τον κοινωνικό αποκλεισμό, ούτε να μένουν αμέτοχοι. Η σιωπή είναι συνενοχή. Στο περιστατικό της παιδικής χαράς δεν έφταιγαν τα παιδιά, έφταιγαν οι γονείς.
Υπάρχουν και γονείς που όχι απλά στέκονται απαθείς σε τέτοια περιστατικά αλλά τα ενθαρρύνουν κιόλας, σε μια διαστρεβλωμένη αντίληψη πως ένα αγόρι μέσω της βίας που θα ασκήσει σε άλλους ανθρώπους, θα επιβεβαιωθεί και ως αρσενικό. Δεν είναι λίγοι μάλιστα οι γονείς που προκαλούν τους γιους τους να είναι σκληροί και βίαιοι για να κερδίσουν την θέση του Α΄αρσενικού μέσα στην κοινωνική ομάδα του σχολείου. Επιπροσθέτως, τα κορίτσια συνηθίζουν να μειώνουν με ρατσιστικά σχόλια εμφάνισης τις συμμαθήτριές τους με σκοπό να αποκτήσουν ηγετικό ρόλο στη κλίκα.
Από την άλλη, συνένοχη είναι και η κοινωνία που αποσιωπεί τέτοια γεγονότα, για παράδειγμα στη Γαλακτοκομική σχολή Ιωαννίνων. Κανένας δεν μιλάει, κανένας δεν μπαίνει μπροστά να προστατέψει ένα θύμα. "Που να μπλέξουμε τώρα"; Ή "καλύτερα αυτός παρά εγώ". Μια κοινωνία φόβου θρεμμένη με λανθασμένα πρότυπα ανδρισμού, λανθασμένης αντίληψης επιβολής εξουσίας και ωχαδερφισμού. Μια κοινωνία που έχει μάθει να κρύβει τα σκουπίδια της κάτω από το χαλί και να προσποιείται πως δεν υπάρχουν.
Δεν υπάρχει πλέον- όχι ότι υπήρξε ποτέ- η δικαιολογία της άγνοιας. Εν κατακλείδι, η ιστορία επαναλαμβάνεται και δυστυχώς θα επαναληφθεί ξανά.
.